Psikedelik Maddeler 101

GİRİŞ

Psikedelikler, 1950 ve 60’lı yıllarda bazı bitki ve mantarlardan elde edilen, stres bozukluğu depresyon ve OKB gibi psikolojik rahatsızlıklarda kullanılan ilaçlardır. İnsanların daha iyi hissetmesi için kontrollü olarak psikiyatrik destek ile kullanılır. Halüsinasyonlara, bilinç dışı hareketlere neden olan, sizi bambaşka dünyalara götüren, serotonin hormon reseptörlerinin etkinliğini arttıran [Serotonin (5-HT ya da 5-hidroksitriptamin), insanda mutluluk, canlılık ve zindelik hissi veren bir nörotransmitterdir.] ve denetim altında kullanılmazsa hayati risk oluşturan bir ilaç türüdür. Narkotik yönden genel olarak uyuşturucu özellikleri taşımaz. Diğer uyuşturucularla karşılaştırırsak bağımlılık yapmayan ilaçlardır. Yapılan araştırmalar,psikedelik maddelerin; depresyon,alkol bağımlılığı ve de nikotin bağımlılığı tedavilerinde yardımcı olabileceğini ortaya koymaktadır. Günümüzde kontrolsüz kullanımı nedeniyle kullanımı sürdürülen bazı araştırmalar haricinde tüm dünyada birleşmiş milletler sözleşmesi ile yasaklanmıştır. Yine de bazı ülkelerde kontrollere rağmen kullanımı devam etmektedir.

Bu psikedelik maddeler gerçekten bizi tedavi mi ediyor yoksa beynimizi uyuşturmaktan başka bir işlevi yok mu ? Okuyalım ve çıkarımlarda bulunalım.

NEDİR BU PSİKEDELİK İLAÇLAR?

Psikedelik terimi, psikiyatrist Humphrey Osmond ile Aldous Huxley'in yaptığı yazışmalar sırasında oluştu. 1957'de Osmond tarafından New York Bilimler Akademisi'ne sunuldu. Anlaşılan anlamı "zihin tezahürü"dür yani psikedeliklerin insan zihninin kullanılmayan taraflarını kullandırması özelliğidir.

Psikedelikler eski yıllarda dini olarak da, geleneksel tıpta da yaygın olarak kullanıldı. Yıllar geçtikçe sadece psikolojik sıkıntıları olan insanların kullanımı ile kalmadı. Kendi zihninin derinliklerine inmek isteyen, potansiyelinin fazlası olduğuna inanıp potansiyelini keşfetmek isteyen, etrafındaki sıkıntılı durumları daha kolay çözmek isteyen insanlarda bu ilacı kullandı ya da sırf eğlenmek düşüncesiyle kullananlarda oldu.

PSİKEDELİK İLAÇ TÜRLERİ

Psikedelik ilaç grubu, farmakolojide stimülatörler ve opioidlerden farklı olarak (Stimülatörler vücut hareketlerini arttırma özelliğindeyken opioidler zevk ve heyecanı yoğun hissettirme özelliğindedir.) psikedelik ilaçlar direkt beyne etki ederek halülisyon görme, bilinç dışı dünyalarda bulunma, dini huşu, öldüğünü hissettiren gibi gerçeğe fazlasıyla yakın duygular yaşatması nedeniyle bu ilaç guruplarından ayrılır.

Klasik psikedelikler ve de klasik olmayan psikedelikler vardır. Klasik psikedelikler,

doğal olarak ortaya çıkan ergotaminden türetilen , meskalin, LSD, psilosibin ve DMT gibi doğada var olanlardır. Hepsi yenilebilir. DMT ve meskalin bazen sigara gibi içilebilir. LSD dışındakilerin çayı da yapılabilir. LSD öyle güçlü bir etki gösterir ki emici bir kağıda bir damla damlatılır ve ağızda çözülür. Hepsi kana karışır ve serotonin reseptörüne etki eder.

Klasik olmayan psikedelikler, farmakofor lisergamidlerin, triptamin ve feniletilamin yapılarının 2C-B gibi daha yeni analogları ve türevleri olarak kabul edilir.

2C-B (2,5-dimetoksi-4-bromofenetilamin), Alexander Shulgin tarafından sentezlenen bir ikame edilmiş fenetilamindir . 2C-B hem psikedelik olma özelliği hem de hafif bir entaktojen olma özelliği ile bilinir,psikedelik etkileri dozajla artarken entaktojenik etkileri dozajla azalır.

DMT ( N , N -dimetiltriptamin), çeşitli bitki türlerinde bulunur. Geleneksel olarak Güney Amerika'daki kabileler tarafından ayahuasca halinde kullanılır. Farklı formları vardır. Özellikle buharlaştırılmış formda DMT, halüsinasyonlu bir aleme girmesine sebep olma özeliğindedir. Kullanıcılar ayrıca bu halüsinasyon halinde varlıklarla karşılaştıklarını ve onlarla iletişim kurduklarını bildirdiler. DMT, psilosibinin ve daha az ölçüde lizergamidlerin yapısal iskeleti olan arketipal ikame edilmiş triptamindir .

LSD (Liserjik asit dietilamid) şekli beyindeki bir nörotransmitter olan serotonine çok benzer.

İlk LSD deneyi İkinci dünya savaşının ortasında İsviçre’nin Basel şehrinde yapıldı.Albert Horman ise LSD’yi ilk sentezleyen kimyager.

Meskalin (3,4,5-trimetoksifenetilamin), çeşitli kaktüs türlerinde bulunan bir fenetilamin alkaloididir. Meskalinin, LSD ve psilocybin ile karşılaştırılabilir etkileri vardır; ancak renklere ve desenlere daha fazla vurgu vardır.

Psilocin (4-HO- DMT ), mistik deneyimler ortaya koyma yeteneği açısından en büyük akademik ilgiyi çekmiştir, ancak tüm psikedelikler bunu değişken derecelerde yapabilir.

NASIL ORTAYA ÇIKTI;

LSD’yi ilk kez sentezleyen İsviçreli kimyager Albert Hofmann, odaklanmayı ve üretkenliği artırmak için psikedelik mikrodozlamanın işe yarayabileceğine inanıyordu. Amfetamin ve metilfenidat (Ritalin) gibi ilaçların yerine bağımlılık yapmayan bu maddelerin kullanımını iyi bir seçenek olarak gördü. Başlangıç yıllarında mikrodoz alınırken 21. yüzyılda kullanıcıların anlık değil daha uzun süreli etkiler istemesi nedeniyle doz arttırıldı. Tabi doz artışı sonucunda edinilen deneyimlerde farklılaştı, biraz daha korkunç denebilecek bir hal almaya başladı. Normalde mikrodoz alımda farklı renklerin bir arada bulunuşu,etraftaki şekillerin yer değiştirmesi,farklılaşması gibi görüntüler görme aşamasından evrenler arası yolculuk, boyut atladığını hissetme ve de gerçekten öldüğünü hissetme gibi duygular hissedilmeye başlandığı aşamalara geçildi.

İLACA HAZIRLIĞIN ÖNEMİ ;

Birçok ülkede uyuşturcu kategorisinde olsa da psikedelik ilaçlar uyuşturucular gibi bağımlık yapmaz ve de diğer uyuşturucular gibi öyle zamansız, makamsız, gelişigüzel kullanılmaz.

Kullanımı ne kadar önemliyse kullanmadan önceki süreçte o kadar önemlidir. İlacı kullanmadan önce bir psikiyatrist ile birlikte seans düzenlenir ve kullanacak kişi ilacın kullanımına hazırlanır. İlacın ona ne gibi etkisi olabileceği belirtilir ve en önemlisi güven hissi verilip iyi olacağına inandırılır.

Bulunulan ortam da hasta için önemlidir. Kendini rahat hissetmeli, sıkışmış bir ortamda hissetmemeli. Tamamıyla rahat ve huzurlu bir ortam olmalıdır. Kişi kullanırken de yanında kesinlikle birisi olmalıdır. Çünkü bu ilacı kullanan kişiler bazen kendilerinin insanüstü güçlere sahip oluklarını düşünürler ve bunun sonucunda kendilerini geri dönüşü olmayan

tehlikeli durumlara sokabilirler.

KULLANANLAR NE DÜŞÜNÜYOR ?

Görme engelli John Andrew altı ay boyunca her gün küçük dozlarla psikedelik ilaç türü olan sihirli mantarı kullanmış ve dört hafta sonra pozitif etkilerini fark etmiş. “Zihnim tarif edilemez bir berraklığa kavuştu.” diyen Andrew, sözlerine şu şekilde devam ediyor: “İç dengemi bulmuş gibi hissettim. Bunu şöyle tarif edebilirim: Sanki işler iyi de gitse kötü de, her halükarda yolunda gibiydi. Anda hissediyordum. Konsantrasyonum artmıştı. Zihnim hep istediğim gibi berraktı.”. Psikedelik maddenin her türlü iyi etkisini görmüş olan Bay Andrew kullanmaya devam edeceğini belirtti.

Genç bir mühendisin ise işinde,fazlasıyla karmaşık,zihnini yoran bir makine kurması gerekmiş ve tüm makineyi zihninde canlandırmakta zorlanıyormuş yani bir nevi bu onun kapasitesini geçiyormuş. Çareyi mikrodoz psikedelik kullanmakta bulmuş. Fadiman bunun nedenini şöyle açıklıyor: “Bu psikedelikler beynin 5-HT2A serotonin reseptörüne bağlanır, böylece örüntüleri daha kolay görebilir ve soyutluktan uzaklaşıp zihninizde canlandırmaya başlarsınız.”. 21 yaşında kansere yakalanan genç bir kullanıcı olan X, kanseri yendikten sonra hala yeniden bu hastalığın nüksedecek olma ihtimalinden korkuyordu ve sürekli bunu düşünmek onu anksiyeteye sürükledi. Hayatına bir nevi devam edemiyordu. Ölümden korkan kanser hastaları üzerinde kullanılan psikedelik ilaçların etkisi üzerine yapılan bir deneye katıldı.Kullanıcılara psilosibin verildi. Ve X, bu anı tek cümleyle şöyle belirtti: Hayatımda her şeyin değiştiği anlardan biriydi.

NİSAN 2024 ÇALIŞTAYI:

Son yıllarda tedaviye dirençli depresyon, bağımlılık durumları, travma sonrası stres bozukluğu, OKB gibi psikolojik sıkıntılarının tedavileri olarak psikedelik maddelerin kullanımına olan ilgi artmaya başladı ve 2024 yılının Nisan ayında bir çalıştay kuruldu. Bu çok paydaşlı çalıştay, ruh sağlığı alanında çözüme tam olarak ulaşılamamış psikolojik rahatsızlıkların tedavisi üzerinde yeniden çalışmak ve şans vermek için psikedelik maddelerin geliştirilmesi ve terapötik (Terapötik beceriler, danışanın duygusal ve psikolojik iyiliği için terapistin kullandığı iletişim teknikleri olarak adlandırılabilir.) kullanımını tartışmak üzere hastaları, sağlık profesyonellerini, akademisyenleri, düzenleyicileri ve endüstriyi bir araya getirdi. Çalıştayın amaçları şunlardır:

• Psikedeliklerin terapötik potansiyeli hakkındaki paydaşların ve uzmanların görüşlerini dinlemek

• Psikedeliklerin güvenli ve etkili kullanımının tanımlanması konusunda daha fazla açık bilgi sağlamak

• Psikedelik ilaçların geliştirilmesi ve değerlendirilmesiyle ilişkili düzenleyici zorluklar

hakkında bilgi vermek

SON OLARAK;

Kullanıcılar bu ilacı bir psikiyatri dayanışmasıyla kullanmaya başladı, hiçbiri kendi kendine yapmadı bunu. Bu ilaçları kullandıktan sonra ne yapacağınızı tahmin bile edemezsiniz. Bu nedenle kendinizi kendinizden korumak için öncesinde bir danışma ile ilacın kullanımına hazırlanmalısınız ve yanınızda mutlaka güvendiğiniz biri olmalı. Eğlenmek için kullanılmamalı çünkü eğlenmek için kullanım sonucunda ortaya çıkan olaylar sebebiyle bu ilacın kullanımı yasaklandı ve üzerinde yapılacak yüzlerce araştırma, deney aksamaya uğradı. Türkiye’de uyuşturucu kategorisinde olduğu için kullanımı ve de satışı hala yasak. Umarım kimse bu ilacı kullanmak isteyecek kadar kendini kötü hissettiği durumlar içinde olmaz.

Kaynakça:

Evrim Ağacı/ Psikedelikler Beyni Nasıl Etkiler?

(https://evrimagaci.org)

Silikon Vadisinde Üretkenlik Sırrı ( https://incturkiye.com)

Psikedelikler Göremediğimiz Yolları Gösterebilir Mi Bize?

(https://www.acikbeyin.com)

Psikedelik Uyuşturucular Depresyonu Nasıl Tedavi Edebilir

(https://www.bbc.com)

Psikedelig İlaçlar ve Mistik Deneyim

(https://dergipark.org.tr)