MONOSODYUM GLUTAMAT (ÇİN TUZU) NEDİR? NERELERDE KULLANILIR? ZARARLI MIDIR?

Monosodyum Gllutamat (Çin Tuzu) Nedir?

Monosodyum glutamat, glutamat aminoasidinin sodyum tuzudur. Hazır gıdalarda kullanılan, dünyada en çok bilinen ve kullanılan lezzet arttırıcıdır.1866 yılında Alman kimyager Karl Heinrich Leopold Ritthausen tarafından keşfedilmiştir.1909 yılında ise ticari olarak üretimi başlamıştır. Tüm cips çeşitlerinde, bazı katı yağlarda ,et sularında hazır çorba ve soslarda, baharat karışımlarında, işlenmiş et, tavuk ve balıklarda , renkli yoğurt ve bebek mamalarında; kısaca hazır aldığımız birçok gıdada çeşitli isimlerle karşımıza çıkar. Başlıca Çin ve Japon mutfağı olmak üzere ülkemiz de dahil birçok ülkede hazır gıdalarda kullanılmaktadır. Buna rağmen bu ürünün güvenli olup olmadığı hakkındaki tartışmalar devam etmektedir.

MSG, Çin tuzu olarak da bilinir. Tat almadan sorumlu sinirleri uyarır. Bu şekilde yiyeceklerin tadını güçlendirir. Bu etki bizim daha çok yemek yememizi ve çok daha hızlı acıkmamıza neden olur. Gıdaya "Umami" diye adlandırılan farklı bir tat katar. Bu tat acı, tatlı, tuzlu, ve ekşinin yanında beşinci tat olarak kabul edilir.

MSG (Çin Tuzu) Günlük Hayatımızda Nerelerde Karşımıza Çıkıyor? Nelere Sebep Oluyor?

MSG, Çin restoranlarında lezzeti arttırmak amacıyla oldukça fazla kullanılır. Vücuda alındıktan sonra "Çin Restoranı Sendromu" olarak adlandırılan göğüs ve baş ağrısı, terleme, ödem, nefes darlığı, yüzde kızarıklık gibi etkilere sebep olabilir. Bazı yapılan araştırmalarda MSG’nin, daha sık yeme isteği uyandırması nedeniyle ilerleyen zamanlarda bu maddeden yoğun beslenen kişilerde obezite, diyabet ve Alzheimer gibi birtakım hastalıkların görülme riskini arttırdığı öne sürülmektedir.

MSG (Çiz Tuzu) Hakkında Yapılmış Araştırmalar ve Sonuçları

MSG obeziteyi iştah arttırarak, insülin salınımını artırarak ketogenezi azaltarak ve adolesan dönemde büyüme hormonunun salınımını baskılayarak tetikler. MSG’nin iştah arttırıcı etkisi üzerine yapılan bir çalışmada koyunlara değişik miktarlarda MSG içeren sahte otlar verilmiştir ve MSG miktarı ile ot yeme arasındaki ilişki incelenmiştir. Sonuç olarak 40 g/kg oranıyla verilen MSG’li sahte otlar iştahı önceki halinin %146 ‘sı yapmıştır. Bu çalışma kalitesiz yiyeceklerin tüketiminin MSG sayesinde arttırılabileceğini ortaya koymaktadır.

Yine hayvanlar üzerinde yapılan bir başka deneyde, sıçanlara verilen MSG’nin pankreası aşırı uyardığı ve hiperinsülinemiye yol açtığı belirlenmiştir. Bunun sonucu ise glikozun adipoz dokuya dönüşümünün hızlanmasıdır. Doğduktan sonra sıçanlara verilen MSG, yetişkinlik döneminde sıçanlarda insülin direncine işaret eden obezite, hiperinsülinemi ve hiperglikemiye sebep olmuştur. Ayrıca plazma insülinlerinde de artış gözlenmiştir.

İnsanlar üzerine yapılan araştırmalarda ise iki önemli bulgu dikkat çekmektedir. Bu bulguların ilki MSG içeren yiyeceklerle beslenen insanların kısa sürede tekrar acıkmasıdır. İkincisi ise MSG içeren besinlerin içermeyen besinlere göre daha fazla tüketilmesidir. Bu çalışama, hazır gıdaların neden fazlaca tercih edildiğinin bir göstergesidir diyebiliriz.

MSG'nin bir diğer önemli özelliği de plasentayı geçebilmesidir. Hamile sıçanlara deri altından verilen MSG’nin, hem anne de hem de bebekte nekroza sebep olduğu gözlenmiştir. MSG, bebeğe anneyle verdiğiyle aynı etkiyi göstermiştir. Bu çalışmada insan annelerin hamilelik sırasında MSG yönünden zengin beslenmelerinin bebeğe de zarar verebileceğini göstermektedir.

Ayrıca MSG'nin uzamsal hafıza ve yer öğrenme gibi mekanizmalarda da olumsuz etkilere yol açtığı düşünülmektedir. Yine sıçanlarla yapılan bir deneyde neonatal dönemde sıçanlara MSG enjekte edilmiş ve sıçanlara doğumdan sonraki dördüncü ayda yer öğrenme testi uygulanmıştır. Test sonuçlarına göre bu sıçanların uzamsal hafızasının, hatırlama ve yer öğrenme fonksiyonlarının zarar gördüğü ileri sürülmüştür.

MSG (Çin Tuzu) Yasal Mıdır?

MSG kullanımı; ABD, AB ve Türk mevzuatlarına göre yasaldır. FDA’nın yaptığı açıklamada pek çok kişi için güvenli olduğu ancak MSG’ye karşı hassasiyeti olan insanlarda alerjik reaksiyonların görülebildiği belirtmiştir. Ancak yine de hala güvenilirliğinin tartışılıyor olması ve zararsız olduğunun tam olarak kanıtlanamaması kullanımda çekincelere neden olmaktadır.

MSG (Çiz Tuzu) İçeren Gıdaları Tüketmeli Miyiz?

Sonuç olarak günümüzde özellikle fast food zincirlerinde sıklıkla kullanılan MSG'nin pek çok zararı bulunmaktadır. İçeriğimde de bahsettiğim gibi MSG, kişi tarafından özellikle rutin şekilde tüketilirse uzun vadede o kişiyi olumsuz etkileyecektir. Bu olumsuz sonuçları göz önüne alırsak MSG içeren gıdaları günlük diyetimize dahil etmemek sağlığımız açısından en iyisi olacaktır.